Pleśniak to klasyka polskich wypieków, który łączy w sobie kruchość ciasta, delikatność bezy i owocową słodycz z nutą kwaskowości. To idealny deser na rodzinne spotkania, święta czy zwykłe popołudnie przy filiżance kawy. Jego przygotowanie może wydawać się pracochłonne, ale gwarantuję, że efekt końcowy jest wart każdej minuty spędzonej w kuchni. Jeśli lubisz ciasta o warstwowej strukturze, sprawdź też inne nasze przepisy, takie jak Tarta Cytrynowa czy Jabłecznik z Kruszonką.

Czego potrzebujesz do tego przepisu?

Na ciasto:

3 szklanki mąki pszennej (około 450 g)
200 g zimnego masła
1 szklanka cukru pudru (około 150 g)
5 żółtek (białka zachowaj na bezę)
1 łyżeczka proszku do pieczenia
2 łyżki kakao

Na bezę:

5 białek
¾ szklanki cukru (około 150 g)
Szczypta soli

Na nadzienie:

400 g dżemu z czarnej porzeczki lub wiśniowego
Opcjonalnie: garść świeżych owoców, takich jak wiśnie, maliny lub porzeczki

Potrzebne narzędzia kuchenne:

Blaszka o wymiarach około 25 x 30 cm
Papier do pieczenia
Tarka o dużych oczkach
Miska do wyrabiania ciasta
Mikser do ubijania białek
Łopatka do rozprowadzania warstw

Historia tego przepisu

Pleśniak, zwany czasem ciastem z kruszonką, to deser o bogatej tradycji w polskiej kuchni. Jego nazwa może być nieco myląca, ale pochodzi od charakterystycznej, „pleśniowej” struktury kruszonki, która pokrywa wierzch ciasta. Popularny zwłaszcza w okresie świątecznym, Pleśniak przypomina inne klasyki polskiego pieczenia, takie jak Makowiec czy Sernik na Kruchym Spodzie. Jeśli szukasz inspiracji na inne tradycyjne desery, sprawdź nasze przepisy na Mazurek Królewski i Ciasto Drożdżowe z Kruszonką.

Jak przygotować to pyszne ciasto?

Przygotowanie ciasta

W misce połącz mąkę, proszek do pieczenia i cukier puder. Dodaj pokrojone na kawałki zimne masło i rozcieraj je z suchymi składnikami, aż uzyskasz konsystencję kruszonki. Następnie dodaj żółtka i szybko zagnieć ciasto. Podziel masę na trzy równe części. Do jednej z nich dodaj kakao i ponownie zagnieć, aż ciasto stanie się jednolicie brązowe. Wszystkie trzy części owiń folią spożywczą i schłódź w zamrażarce przez około 30 minut.

Przygotowanie bezy

W misce ubij białka z szczyptą soli na sztywną pianę. Następnie, stopniowo dodawaj cukier, po jednej łyżce, cały czas miksując, aż masa stanie się gładka, lśniąca i sztywna.

Składanie ciasta

Rozgrzej piekarnik do temperatury 180°C (grzanie góra-dół). Zetrzyj pierwszą porcję jasnego ciasta na tarce o dużych oczkach bezpośrednio na dno blaszki wyłożonej papierem do pieczenia. Równomiernie rozsmaruj warstwę dżemu na jasnym cieście, a następnie opcjonalnie dodaj świeże owoce. Na warstwę owocową zetrzyj ciemne ciasto. Rozprowadź bezę po całej powierzchni, a na wierzch zetrzyj drugą porcję jasnego ciasta.

Pieczenie

Piecz w nagrzanym piekarniku przez 40–45 minut, aż wierzch stanie się złocisty, a beza lekko przyrumieniona. Po upieczeniu pozostaw ciasto do całkowitego ostygnięcia przed pokrojeniem, aby warstwy mogły się zestalić.

Wskazówki i porady

Aby ciasto miało idealną strukturę, pamiętaj, by nie wyrabiać go zbyt długo. Kluczem do sukcesu jest szybkie i sprawne działanie, aby masło pozostało zimne. Jeśli masz ochotę na bardziej owocowe nuty, spróbuj dodać świeże maliny lub porzeczki do warstwy dżemu. Więcej porad dotyczących pieczenia znajdziesz w naszym artykule Jak Przygotować Idealne Ciasta Kruche.

Alternatywy składników

Zamiast dżemu porzeczkowego możesz użyć dżemu malinowego lub śliwkowego. Jeśli unikasz cukru, wybierz jego zdrowsze zamienniki, takie jak ksylitol lub erytrytol. Zamiast masła można użyć margaryny roślinnej, co sprawi, że ciasto stanie się wegańskie, jeśli odpowiednio dostosujesz resztę składników.

Porcje

Ciasto wystarcza na około 12–16 porcji, w zależności od wielkości kawałków.

Czas przygotowania

Czas przygotowania: 30 minut
Czas pieczenia: 45 minut
Czas całkowity: 1 godzina i 15 minut

Jak podawać Pleśniak?

Pleśniak najlepiej smakuje na zimno, gdy wszystkie warstwy dobrze się przegryzą. Podawaj go na dużym talerzu, posypany cukrem pudrem lub polany odrobiną sosu waniliowego. Świetnie komponuje się z filiżanką gorącej kawy lub herbaty.

Kaloryczność

Około 350 kcal na porcję.

Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę użyć innych owoców niż porzeczki?
Tak, świetnie sprawdzą się wiśnie, maliny lub nawet śliwki.

Czy Pleśniaka można zamrozić?
Tak, ciasto dobrze znosi mrożenie. Przed podaniem wystarczy je rozmrozić w temperaturze pokojowej.

Dlaczego beza opada po upieczeniu?
Beza może opaść, jeśli została zbyt krótko ubijana lub pieczona w zbyt wysokiej temperaturze.

Czy ciasto można przygotować dzień wcześniej?
Zdecydowanie! Pleśniak smakuje najlepiej, gdy dobrze się przegryzie.

Czy mogę użyć innej mąki niż pszenna?
Możesz wypróbować mąkę orkiszową, ale pamiętaj, że może to nieco zmienić strukturę ciasta.

Podsumowanie

Pleśniak to ciasto, które zawsze zachwyca swoim smakiem i wyglądem. Idealne na każdą okazję, łączy tradycję z uniwersalnym urokiem domowych wypieków. Jeśli szukasz więcej inspiracji, koniecznie wypróbuj nasze przepisy na Leśny Mech i Kremówkę Papieską.