Piernik Staropolski to jedno z najbardziej znanych polskich ciast świątecznych, które przygotowuje się na długo przed Bożym Narodzeniem. Jego wyjątkowość polega na tym, że dojrzewa przez kilka tygodni, co nadaje mu niepowtarzalny smak i aromat. Im dłużej piernik leżakuje, tym staje się bardziej intensywny i wilgotny, idealnie komponując się z tradycyjnymi bożonarodzeniowymi dodatkami, takimi jak powidła śliwkowe, orzechy i skórka pomarańczowa.
Historia przepisu
Piernik Staropolski ma długą tradycję w polskiej kuchni i jest pieczony od pokoleń w okresie przedświątecznym. W dawnych czasach piernik przygotowywano na kilka tygodni przed świętami, ponieważ ciasto musiało długo leżakować, aby nabrało odpowiedniej konsystencji i aromatu. Był to sposób na konserwowanie miodu, przypraw korzennych i innych składników, które z czasem stawały się coraz bardziej intensywne. Ten piernik dojrzewa jak wino – im dłużej, tym lepszy. Jest to przepis, który warto przygotować z wyprzedzeniem, by móc cieszyć się pełnią jego smaku w Boże Narodzenie.
Składniki
500 g miodu
250 g cukru
250 g masła
1 kg mąki pszennej
3 jajka
2 łyżeczki sody oczyszczonej
½ szklanki mleka
Przyprawa do piernika (około 3 łyżek)
100 g orzechów włoskich, posiekanych (opcjonalnie)
100 g skórki pomarańczowej kandyzowanej (opcjonalnie)
100 g rodzynek (opcjonalnie)
Wartości odżywcze (na porcję)
Kalorie: około 300 kcal
Tłuszcze: 12 g
Węglowodany: 45 g
Białko: 5 g
Błonnik: 2 g
Sposób przygotowania
Rozpuszczanie składników
Na początek w garnku podgrzej miód, cukier i masło, aż wszystko się rozpuści. Doprowadź mieszankę do wrzenia, a następnie ostudź. Dzięki temu składniki idealnie się połączą i nadadzą piernikowi wyjątkowy aromat, podobnie jak w tradycyjnych świątecznych wypiekach.
Przygotowanie ciasta
Do dużej miski przesiej mąkę i dodaj przyprawę do piernika, która nada ciastu korzenny smak. Dodaj ostudzoną mieszankę miodu oraz jajka. Sodę oczyszczoną rozpuść w letnim mleku i również dodaj do miski. Wyrób gładkie, jednolite ciasto. Powinno być dość gęste i elastyczne. Na tym etapie możesz dodać orzechy, skórkę pomarańczową oraz rodzynki, które wzbogacą smak ciasta i nadadzą mu dodatkowej tekstury.
Leżakowanie
Ciasto przełóż do kamionkowego lub szklanego naczynia, przykryj ściereczką lub folią spożywczą i odstaw w chłodne miejsce (np. do lodówki) na 4 do 6 tygodni. To czas, w którym piernik nabiera swojego charakterystycznego, głębokiego smaku. Jak w przypadku ciast takich jak Pistacjowe Tiramisu, proces dojrzewania jest kluczowy dla uzyskania najlepszych walorów smakowych.
Pieczenie
Po kilku tygodniach dojrzewania podziel ciasto na 3 części. Każdą z nich rozwałkuj na grubość około 1-1,5 cm. Piecz w piekarniku nagrzanym do 170°C przez 40-50 minut. Ciasta najlepiej piec w formach o wymiarach 20x30 cm, aby uzyskać równomierną warstwę.
Przekładanie
Po upieczeniu piernik możesz przekładać powidłami śliwkowymi, kremem orzechowym lub masą marcepanową. Posmaruj dolną warstwę ciasta wybranym nadzieniem, przykryj kolejnym blatem piernika i dociśnij. Podobnie jak w przypadku ciast wielowarstwowych takich jak Sałatka z Kurczakiem i Kalafiorem, odpowiednie przełożenie sprawia, że smaki doskonale się połączą.
Ozdabianie
Polukruj ciasto lub polej je roztopioną czekoladą, co doda mu eleganckiego wyglądu i dodatkowej słodyczy. Możesz również udekorować wierzch piernika orzechami, migdałami lub skórką pomarańczową, aby nadać mu świąteczny charakter.
Wskazówki i porady
Piernik smakuje najlepiej po kilku dniach od pieczenia, kiedy ciasto zmięknie i smaki dobrze się połączą. Przechowuj go w szczelnie zamkniętym pojemniku, aby zachował swoją wilgotność.
Do ciasta możesz dodać również suszone śliwki lub morele, które wzbogacą jego smak i dodadzą mu nieco więcej słodyczy.
Piernik można upiec wcześniej i zamrozić, aby później go tylko ozdobić i przełożyć nadzieniem.
Opinie i recenzje
"Piernik Staropolski to dla mnie obowiązkowy wypiek na Boże Narodzenie! Zawsze przygotowuję go z wyprzedzeniem, a ten smak jest nie do podrobienia." – Marta z Krakowa
"Uwielbiam ten przepis za jego tradycyjność. Ciasto zawsze wychodzi idealnie, a dodatek skórki pomarańczowej nadaje mu wyjątkowego aromatu!" – Kasia z Wrocławia
Czas przygotowania i ilość porcji
Czas przygotowania: 30 minut
Czas dojrzewania: 4-6 tygodni
Czas pieczenia: 40-50 minut
Ilość porcji: 20 kawałków
Zastosowania w kuchni
Piernik Staropolski to nie tylko doskonały deser na świąteczny stół, ale również świetny pomysł na prezent. Dzięki jego długiemu czasowi leżakowania i intensywnemu smakowi, można go upiec na zapas i cieszyć się jego wyjątkowym smakiem przez całe święta. Podobnie jak w przypadku Zapiekanki z Ziemniakami i Grzybami, piernik jest daniem, które można modyfikować według własnych upodobań, dodając różne nadzienia i dodatki.
Podsumowanie
Piernik Staropolski to prawdziwa klasyka polskiej kuchni, której przygotowanie wymaga czasu i cierpliwości, ale smak i aromat ciasta dojrzewającego wynagradza cały trud. Jest to idealny wypiek na świąteczny stół, pełen korzennych przypraw i słodkich dodatków, które wprowadzą świąteczny nastrój do każdej kuchni.
PrintPiernik Staropolski
Piernik Staropolski to jedno z najbardziej znanych polskich ciast świątecznych, które przygotowuje się na długo przed Bożym Narodzeniem. Jego wyjątkowość polega na tym, że dojrzewa przez kilka tygodni, co nadaje mu niepowtarzalny smak i aromat. Im dłużej piernik leżakuje, tym staje się bardziej intensywny i wilgotny, idealnie komponując się z tradycyjnymi bożonarodzeniowymi dodatkami, takimi jak powidła śliwkowe, orzechy i skórka pomarańczowa.
- Prep Time: 30 minut
- Cook Time: 40-50 minut
- Total Time: 4-6 tygodni
Ingredients
Składniki
- 500 g miodu
- 250 g cukru
- 250 g masła
- 1 kg mąki pszennej
- 3 jajka
- 2 łyżeczki sody oczyszczonej
- ½ szklanki mleka
- Przyprawa do piernika (około 3 łyżek)
- 100 g orzechów włoskich, posiekanych (opcjonalnie)
- 100 g skórki pomarańczowej kandyzowanej (opcjonalnie)
- 100 g rodzynek (opcjonalnie)
Instructions
Rozpuszczanie składników
Na początek w garnku podgrzej miód, cukier i masło, aż wszystko się rozpuści. Doprowadź mieszankę do wrzenia, a następnie ostudź. Dzięki temu składniki idealnie się połączą i nadadzą piernikowi wyjątkowy aromat, podobnie jak w tradycyjnych świątecznych wypiekach.
Przygotowanie ciasta
Do dużej miski przesiej mąkę i dodaj przyprawę do piernika, która nada ciastu korzenny smak. Dodaj ostudzoną mieszankę miodu oraz jajka. Sodę oczyszczoną rozpuść w letnim mleku i również dodaj do miski. Wyrób gładkie, jednolite ciasto. Powinno być dość gęste i elastyczne. Na tym etapie możesz dodać orzechy, skórkę pomarańczową oraz rodzynki, które wzbogacą smak ciasta i nadadzą mu dodatkowej tekstury.
Leżakowanie
Ciasto przełóż do kamionkowego lub szklanego naczynia, przykryj ściereczką lub folią spożywczą i odstaw w chłodne miejsce (np. do lodówki) na 4 do 6 tygodni. To czas, w którym piernik nabiera swojego charakterystycznego, głębokiego smaku. Jak w przypadku ciast takich jak Pistacjowe Tiramisu, proces dojrzewania jest kluczowy dla uzyskania najlepszych walorów smakowych.
Pieczenie
Po kilku tygodniach dojrzewania podziel ciasto na 3 części. Każdą z nich rozwałkuj na grubość około 1-1,5 cm. Piecz w piekarniku nagrzanym do 170°C przez 40-50 minut. Ciasta najlepiej piec w formach o wymiarach 20x30 cm, aby uzyskać równomierną warstwę.
Przekładanie
Po upieczeniu piernik możesz przekładać powidłami śliwkowymi, kremem orzechowym lub masą marcepanową. Posmaruj dolną warstwę ciasta wybranym nadzieniem, przykryj kolejnym blatem piernika i dociśnij. Podobnie jak w przypadku ciast wielowarstwowych takich jak Sałatka z Kurczakiem i Kalafiorem, odpowiednie przełożenie sprawia, że smaki doskonale się połączą.
Ozdabianie
Polukruj ciasto lub polej je roztopioną czekoladą, co doda mu eleganckiego wyglądu i dodatkowej słodyczy. Możesz również udekorować wierzch piernika orzechami, migdałami lub skórką pomarańczową, aby nadać mu świąteczny charakter.
Notes
Wskazówki i porady
- Piernik smakuje najlepiej po kilku dniach od pieczenia, kiedy ciasto zmięknie i smaki dobrze się połączą. Przechowuj go w szczelnie zamkniętym pojemniku, aby zachował swoją wilgotność.
- Do ciasta możesz dodać również suszone śliwki lub morele, które wzbogacą jego smak i dodadzą mu nieco więcej słodyczy.
- Piernik można upiec wcześniej i zamrozić, aby później go tylko ozdobić i przełożyć nadzieniem.
Nutrition
- Serving Size: 20 kawałków
- Calories: około 300 kcal
Zostaw komentarz