Chleb Litewski (Ruginė duona)

Chleb litewski, znany również jako „Ruginė duona,” to tradycyjny ciemny chleb z żytniej mąki, który jest symbolem litewskiej kultury i historii. Ma wyjątkowy, lekko kwaskowaty smak, wynikający z długiego procesu fermentacji. Jest ciężki, wilgotny, i ma charakterystyczną ciemną skórkę.

1. Składniki:

Na zaczyn:

• 200 g mąki żytniej (typ 720 lub 2000)
• 200 ml ciepłej wody
• 1 łyżka zakwasu żytniego (można kupić lub zrobić samodzielnie)

Na ciasto właściwe:

• 600 g mąki żytniej (typ 720 lub 2000)
• 300 g mąki pszennej (typ 650)
• 600 ml ciepłej wody
• 2 łyżki miodu (lub melasy)
• 1 łyżka soli
• 1 łyżeczka kminku (opcjonalnie)

Na glazurę:

• 100 ml wody
• 1 łyżka mąki żytniej

2. Narzędzia:

• Miska do mieszania
• Forma do pieczenia (najlepiej prostokątna)
• Ścierka kucharska
• Szpatułka
• Folia spożywcza lub aluminiowa
• Piekarnik

3. Historia Przepisu: Chleb litewski, czyli „Ruginė duona,” to tradycyjny chleb, który od wieków jest podstawowym produktem spożywczym na Litwie. Wypiekany głównie z mąki żytniej, był kiedyś podstawą diety litewskich chłopów. Zakwas, będący sercem tego chleba, nadaje mu charakterystyczny smak i pozwala na długą fermentację, która była niezbędna, aby chleb mógł długo zachować świeżość. Dziś chleb litewski jest ceniony nie tylko na Litwie, ale i w wielu krajach na całym świecie za swoją prostotę, wartości odżywcze i głęboki, wyrazisty smak.

4. Sposób Przygotowania:

Przygotowanie zaczynu:

1. W misce połącz mąkę żytnią, wodę oraz zakwas. Wymieszaj do uzyskania gładkiej konsystencji.
2. Przykryj miskę ściereczką i pozostaw w ciepłym miejscu na 12-24 godziny, aż zaczyn się podwoi i będzie pełen pęcherzyków powietrza. To znak, że zakwas jest aktywny.

Przygotowanie ciasta właściwego:

1. W dużej misce połącz mąkę żytnią, mąkę pszenną, ciepłą wodę, miód (lub melasę), sól, i kminek (jeśli używasz).
2. Dodaj zaczyn do mieszaniny i dokładnie wymieszaj, aż powstanie kleiste, lepkie ciasto.
3. Przykryj miskę folią spożywczą i pozostaw ciasto do wyrastania w ciepłym miejscu na około 3-4 godziny. Ciasto powinno znacznie zwiększyć swoją objętość.

Formowanie i wyrastanie:

1. Wyjmij ciasto na lekko omączony blat i delikatnie uformuj bochenek. Jeśli używasz formy do pieczenia, wysmaruj ją tłuszczem i posyp mąką, a następnie umieść ciasto w formie.
2. Przykryj formę ściereczką i pozostaw do drugiego wyrastania na około 1-2 godziny, aż ciasto ponownie zwiększy objętość.

Pieczenie:

1. Nagrzej piekarnik do 220°C.
2. W międzyczasie przygotuj glazurę, mieszając wodę z mąką żytnio i podgrzewając na małym ogniu, aż powstanie gęsty płyn.
3. Tuż przed pieczeniem posmaruj wierzch chleba glazurą, aby uzyskać lśniącą skórkę.
4. Wstaw formę z chlebem do piekarnika i piecz przez 15 minut w 220°C, a następnie zmniejsz temperaturę do 180°C i piecz przez kolejne 40-50 minut. Chleb jest gotowy, gdy postukany od spodu wydaje głuchy dźwięk.

Chłodzenie i podanie:

1. Wyjmij chleb z piekarnika i pozostaw do ostygnięcia na kratce.
2. Chleb litewski smakuje najlepiej po kilku godzinach lub nawet dniach, kiedy smaki się przegryzą i chleb osiągnie odpowiednią wilgotność.

5. Wskazówki i Porady:

• Użycie mąki żytniej typ 2000 nadaje chlebowi intensywniejszy smak i ciemniejszą barwę. Można również użyć mąki pszennej w całości, aby uzyskać lżejszy chleb.
• Chleb można wzbogacić o różne ziarna, takie jak siemię lniane czy słonecznik, dodając je na etapie wyrastania ciasta.

6. Czas Przygotowania i Ilość Porcji:

• Czas przygotowania: 1 dzień na zaczyn + 5 godzin na ciasto i pieczenie.
• Ilość porcji: 1 duży bochenek (około 10-12 kromek)

7. Prezentacja Dania: Chleb litewski najlepiej prezentuje się w formie bochenka o ciemnej, lśniącej skórce, pokrojonego na grube kromki. Można podać go z masłem, twarogiem lub wędliną, ciesząc się pełnym, głębokim smakiem i aromatem tradycyjnego chleba.

8. Informacje o Wartościach Odżywczych (na kromkę):

• Kaloryczność: około 150 kcal na kromkę (przy założeniu, że bochenek pokrojony jest na 12 kromek)
• Białko: około 4 g
• Tłuszcze: około 2 g
• Węglowodany: około 30 g
• Błonnik: około 4 g

Chleb litewski jest bogaty w błonnik dzięki wysokiej zawartości mąki żytniej, co sprawia, że jest sycący i wspomaga trawienie. To doskonały wybór na zdrowe śniadanie lub przekąskę.

9. Opinie i Recenzje: „Chleb litewski to klasyka, która nigdy nie wychodzi z mody. Jego głęboki smak i wilgotna konsystencja sprawiają, że jest to mój ulubiony chleb na każdą okazję.” – Anna

„Uwielbiam piec chleb litewski w domu. To nie tylko smaczne, ale też satysfakcjonujące doświadczenie, wiedząc, że tworzę coś tradycyjnego i pełnego wartości odżywczych.” – Michał

10. Podsumowanie: Chleb litewski, z jego głębokim, charakterystycznym smakiem, to nie tylko doskonałe pieczywo, ale również ważna część litewskiej kultury kulinarnej. Wymaga on trochę czasu i cierpliwości, ale efekt końcowy z pewnością wynagrodzi Twoje starania. Bogaty w błonnik i pełen smaku, ten chleb doskonale komponuje się z różnymi dodatkami – od masła i miodu, po wędliny i sery. Upiecz go raz, a z pewnością stanie się stałym elementem Twojego domowego menu.

Print